Sommigen zien dyslexie als een gave. Dyslexie brengt een aantal vervelende eigenaardigheden met zich mee en op zoek naar een overlevingsstrategie, gelukkig ook de nodige handige compensaties. Maar ik ga hier beslist geen verhaal houden over de voordelen van het dyslectisch zijn.

Praat je over dyslexie, dan gaat het ook al gauw over sociaal-emotionele zaken zoals faalangst, snel afgeleid zijn, soms slecht aansluiting kunnen vinden bij klasgenootjes of vriendjes. En nu heb ik het woord al genoemd: ‘klas’. Want eigenlijk is deze sociaal-emotionele ellende niet iets wat echt bij dyslexie hoort maar bij school. Omdat scholen nu eenmaal kicken op statistieken, gemiddelden en voortschrijdend inzicht, wordt een leerling met o.a. dyslexie soms volledig afgebrand. Die moet nu eenmaal presteren conform die norm en dat lukt vaak niet. En dan komen er zaken boven als faalangst, soms vervelende fysieke klachten als hoofd- en buikpijn, bedplassen en een gebrek aan motivatie voor schoolse zaken.

Hopelijk gaan de komende jaren er toch eens goede stappen gezet maken met Passend Onderwijs. Eigenlijk bedoeld als een bezuiniging op het huidige onderwijs, zou Passend Onderwijs dìe handreiking moeten zijn voor alle leerlingen met een speciale ondersteuningsbehoefte. Dat zijn er heel veel. Meer nog dan wij denken. Want die onzichtbare leerlingen die ogenschijnlijk als een tierelier gaan, daar valt ook nog wel iets over te zeggen.

Ik vind dyslexie dus beslist geen gave. Maar wat ik eigenlijk wel een kadootje vind, is de zelfkennis die een kind al jong gaat ontwikkelen, mòet ontwikkelen.  Zodra een kind uitvalt op de normale scores, dan wordt het met grote regelmaat onderworpen aan testjes, proefjes en projectjes en vaak bevraagd over het eigen functioneren. Het voordeel voor deze kinderen is, dat ze dus al heel jong min of meer genoodzaakt zijn om naar zichzelf en hun eigen vaardigheden te kijken. Een kind dat normaal presteert op school heeft die noodzaak in veel mindere mate.

Nou ja, en dààr heeft een leerling met dyslexie dus wel iets aan. Hoe leer ik, waarom gaat iets lastig? Waarom schiet ik in de stress bij een toets? Is mijn hoofd zo vol, of juist helemaal leeg en komt er niets? Over het algemeen kan een kind al heel jong vertellen waarom dat allemaal bij hem of haar zo werkt. De moeite waard dus om hier naar te luisteren.

De problemen met dyslexie die kinderen ondervinden zijn veelal terug te brengen tot twee kern problemen, automatiseren en auditieve verwerking.