Elk kind liegt wel eens of vertelt niet de waarheid. Een kind liegt niet altijd met opzet. Als ouder wil je dit natuurlijk niet. Je maakt je zorgen omdat je er graag op wilt kunnen vertrouwen dat je kind de waarheid vertelt.

Liegen begint al op jonge leeftijd, één derde van de driejarige kinderen begint er al mee, en bij de vierjarigen vertelt 80% wel eens leugentjes!
Kinderen liegen om verschillende redenen. Welke mede afhankelijk is van hun leeftijd. Begrijpen waarom een kind liegt is nuttig om het liegen in de toekomst te kunnen voorkomen.

Peuters die jokken

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen liegen en jokken. Bij jongere kinderen spreekt men over het algemeen van jokken. Peuters zijn nog niet instaat de waarheid bewust te verdraaien, omdat een jong kind nog niet objectief naar de waarheid kan kijken. Pas wanneer een kind beseft dat hetgeen hij zegt niet waar is en een kind bewust de waarheid verdraait, spreken we van liegen.
Peuters gaan patronen herkennen, oorzaak en gevolg. Een jong kind verzint op deze leeftijd “een leugentje” om negatieve effecten te voorkomen. Wat hij je eigen willen zeggen is dat je niet boos op hem moet worden.
Wat te doen
Boos worden of straffen heeft op deze leeftijd weinig zin en hiermee bereik je niet het gewenste effect. Het is beter om hen te vertellen dat het een “leugen” is wat hij zegt en te herhalen wat de waarheid is. Laat zien dat je niet boos wordt van de waarheid. Het wordt zo makkelijker voor een peuter de waarheid te vertellen.

Kleuters die liegen

Kleuters hebben een zeer levendige fantasie, die voor hun zeer reëel is. Kinderen hebben op deze leeftijd ook vaak een fantasievriendje. Liegen is soms het resultaat van een overactieve fantasie. Kinderen zijn nog in de ontwikkeling van hun begrip van de werkgelijkheid en het verschil tussen feit en fantasie.
Jonge kinderen kunnen soms ook liegen om de reactie van mensen te verkennen. Ze worden zich meer bewust van het verschil tussen zichzelf en anderen.
Wat te doen
Ga rustig zitten met een kind en leg uit waarom het vertellen van de waarheid belangrijk is. Stel een kind heeft een vaas omgegooid en liegt hierover. Vertel dan dat je bozer bent over het liegen dan dat je bent over de kapotte vaas . De vaas ging per ongeluk kapot, maar het liegen is opzettelijk.
Herhaal richt in een kind meerdere keren wat de waarheid is.
Praat over het verschil tussen realiteit en verbeelding. Niet zijn fantasievriendje met wie hij aan het vechten was, stootte de vaas om, maar dat deed hij zelf.

Moet je kleine leugentjes negeren?

Kleine leugentjes negeren is niet verstandig om te doen. Als je als ouder zijnde de kleine leugentjes van een kind negeert, gaan kinderen snel een gewoonte maken van liegen.
Op het moment dat kinderen naar de basisschool gaan zal het liegen nog meer gaan toenemen. Als kinderen die op hun zevende nog liegen, dan is de kans groot dat ze daarmee doorgaan. Het is dus belangrijk om tijdig in te grijpen.