Mijn dochters hebben beiden dyslexie. Toen er bij mijn oudste dochter een leesachterstand werd geconstateerd, heb ik ondanks het duidelijk maken van mijn vermoedens, veel zelf uit moeten zoeken. Terugdenkend waren dit ervaringen met niet al te mooie randjes. Wat te doen bij vermoeden van dyslexie bij kinderen
Deze ervaringen hebben mij wel gereedschappen gegeven, waarmee ik bij mijn jongste dochter wist waarop ik moest letten en welke wegen ik moest bewandelen. Ervaringen op het gebied van ondersteuning gebruik ik nu natuurlijk in mijn praktijk ‘Stella KinderJeugdCoach’. Graag deel ik wat informatie en iets van mijn bevindingen.
Wat zijn mogelijke signalen?
Wanneer je kind een leesachterstand heeft, dan hoeft dit niet direct te betekenen dat je kind dyslexie heeft.
Kinderen ondergaan de fases binnen hun ontwikkeling op geheel eigen en unieke wijze. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat jouw kind volop binnen de fase van het ontwikkelen van zijn/haar sociale cognities bevindt, waarbij de cognities die nodig zijn op het gebied van taal en lezen wat achter kunnen blijven.
Vanaf groep 3 leert je kind lezen. Vaststellen van een vermoeden van dyslexie bij kinderen kan (op zijn vroegst) vanaf 1 tot anderhalf jaar leesonderwijs.
Je kunt jezelf als ouder de volgende vragen stellen:
- Kent mijn kind de letters van het alfabet?
- Kan mijn kind namen van kleuren, dagen van de week, cijfers of reeksen onthouden?
- Constateerden het consultatiebureau of de schoolarts, hoorproblemen of spraak-/taalproblemen?
- Hoe verliep de ogentest?
- Heeft mijn kind het naar zijn zin op school?
- Zoekt mijn kind uitvluchten om naar school te gaan?
- Heeft mijn kind vaak lichamelijke problemen? Denk aan hoofdpijn en/of buikpijn.
- Zijn er gedragsproblemen?
- Komt dyslexie in de familie voor?
Wanneer je iets opvalt bij de taal- of leesontwikkeling van je kind, wanneer je vindt dat je kind een leesachterstand heeft, bespreek dit dan met de leerkracht.
Je kunt de volgende vragen stellen:
- Herkent de leerkracht dat wat jou bij je kind opvalt?
- Heeft de leerkracht signalen van leesachterstand opgepikt bij het leren lezen van je kind?
- Welke toetsen/observatielijsten gebruikt de school om de (taal-/lees) ontwikkeling van je kind te volgen?
- Wat zijn de resultaten van je kind?
- Werkt de school volgens het Protocol Leesproblemen en Dyslexie? Waaruit blijkt dat?
- Wat biedt de school aan (extra) begeleiding?
- Is er een remedial teacher of leesspecialist binnen de school?
- Wordt de begeleiding vastgelegd in een handelingsplan? (Vraag naar dit plan!)
- Is onderzoek door een deskundige buiten de school (al) nodig?
De leerkracht kan mede door drukte tekortschieten in de communicatie naar ouders. Houd contact, maak afspraken! Onthoud in je communicatie met de leerkracht dat hij/zij en de school ook het beste voor je kind willen. Zo zorg je er ‘mede’ als ouder(s) voor dat jullie niet tegenover elkaar staan, maar naast elkaar. Het beste voor jouw kind!
Bij vermoeden van dyslexie
Om een kind te kunnen aanmelden voor diagnose en behandeling dyslexie, moet de school een leerling dossier (leesdossier) aanleveren.
Het is belangrijk dat het leerling dossier goed op orde is. Er zijn instanties die alleen maar dit dossier te zien krijgen en niet de leerling zelf. Als ouder heb je recht op inzage in het leerling dossier van je kind. Het is goed om te bekijken of het dossier geen onvolledige, onjuiste, overbodige of suggestieve informatie over je kind en jou bevat.
Voor meer informatie betreffende het leerling dossier: https://autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/onderwerpen/onderwijs/leerlingdossiers
Men gaat er vanuit dat kinderen met niet al te ernstige dyslexie voldoende geholpen kunnen worden op school. Ouders kunnen aanspraak maken op vergoeding van diagnostiek en behandeling bij ernstige dyslexie. De school moet het leerling dossier aanleveren waarmee het vermoeden van (ernstige) dyslexie wordt onderbouwd.
De basisschool heeft een beperkt budget om leerlingen te laten testen. Ze zal ervoor kiezen dit te besteden aan de leerlingen waarvoor een onderzoek het meest nodig is. Als jouw kind niet tot die groep behoort, maar je wilt toch een onderzoek, dan kun je je kind op eigen kosten laten onderzoeken op dyslexie.
Dyslexie in het basisonderwijs
Kinderen krijgen met leesproblemen gerichte ondersteuning. Bijna alle scholen hebben een dyslexieprotocol waarin staat hoe zij omgaan met dyslexie. In het zorgplan van de basisschool staat welke methoden en hulpmiddelen de school gebruikt voor dyslectische leerlingen.
Dyslexie in het voortgezet onderwijs
Een middelbare school kan op verschillende manieren rekening houden met dyslectische leerlingen.
De school kan diverse specifieke hulpmiddelen en faciliteiten toestaan uit het deskundigenrapport die vermeld staan op de dyslexieverklaring. De faciliteiten worden vermeld op een dyslexiepas of dyslexiekaart.
Vanaf 1 januari 2015 is de vergoede dyslexiezorg overgeheveld naar de gemeenten. Transitie jeugdzorg.
Meer over hoe een dyslectisch brein werkt.
Bron: Masterplan dyslexie; Steunpunt Dyslexie; Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW); Autoriteit persoonsgegevens.
