Verantwoordelijkheid leren is een belangrijk onderdeel van de opvoeding. Het helpt kinderen om zich vrij te voelen en zichzelf te zijn. Maar hoe leer je je kind verantwoordelijkheid nemen?

Stapsgewijs leer je een kind om steeds meer verantwoordelijkheid te nemen. De verantwoordelijkheden die je kinderen geeft, moeten aansluiten bij hun leeftijd en ontwikkeling. Bij verantwoordelijkheid leren is het belangrijk om een goede balans te vinden tussen:

  1. Dingen die het kind zelf kan
  2. Oefenen en experimenteren
  3. Dingen die ouders beslissen

Verantwoordelijkheid leren door goede en duidelijke uitleg

Een kind moet nog veel dingen leren, iets wat voor jouw vanzelfsprekend is, vraagt soms meer uitleg richting een kind. Wees daarom duidelijk en leg een kind uit wat je wil. Geef een kind ook de ruimte om zelf uit te zoeken hoe hij iets het beste kan aanpakken.

Geef een kind de kans om te leren

Probeer een kind niet te streng te straffen als hij zich niet aan de regels houdt. Je bereikt meer door je kind te leren wat hij de volgende keer beter kan doen.
Een kind zal veel sneller leren en doen wat het waarneemt dan wanneer je hem vertelt dat hij iets moet doen. Als een kind het gevoel heeft dat hij te streng wordt gestraft, gaat hij nadenken hoe gemeen jij tegen hem was en niet over de fout die hij heeft gemaakt. Leer een kind om de verantwoordelijkheid voor zijn fouten te nemen. Zorg dat hij de waarheid vertelt en confronteer hem met logische consequenties. Vertel een kind ook dat het niet erg is om fouten te maken. Daar leer je van.

Lees meer: Hoe zorg je ervoor dat je kind fouten durft te maken

Niet te veel verantwoordelijkheid

Elk kind ontwikkelt zich op zijn eigen tempo. Dit betekent ook dat het ene kind meer verantwoordelijkheid aan kan dan een ander kind. Kijk daarom goed naar wat een kind aankan. Als je je kind te veel verantwoordelijkheid geeft, kan hij het gevoel krijgen dat er een enorme druk op zijn schouders ligt. Het is ook niet erg als je kind fouten maakt, want daar leert hij van. Vraag waar het mis ging of leg uit hoe hij dat beter had kunnen aanpakken. Daag een kind uit het de volgende keer beter te doen.

Hoe ouder je kind is, hoe meer verantwoordelijkheid hij kan dragen. Dit betekent dat het steeds belangrijker wordt dat hij zijn taken wel eerst afmaakt. Het heeft geen zin om een taak van je kind over te nemen, omdat hij er geen zin in heeft of geen tijd voor maakt. Zo leert hij nooit dat hij zelf verantwoordelijk is. Het is wel belangrijk dat je hem begeleidt. Als je dat volhoudt, kun je daarna steeds meer loslaten en aan je kind overlaten. Laat je kind weten dat je hem vertrouwt en dat hij het kan. Zorg dat je kind voldoende zelfvertrouwen heeft.

Over beschermend

Sommige ouders zullen proberen te voorkomen dat een kind problemen krijgt. Ze lossen alle problemen op zonder hun kind te laten merken dat er problemen zijn. Dit zorgt ervoor dat een kind opgroeit met het idee dat ze zich nergens zorgen over hoeven te maken.  Als gevolg daarvan neemt over een beschermt kind geen beslissingen en ontwikkelt weinig verantwoordelijkheidsgevoel

Geef het goede voorbeeld als het gaat om verantwoordelijkheid leren

De beste manier om je kind te leren een verantwoordelijk persoon te zijn, is het te laten zien door je gedrag. Als ouder is het belangrijk om te laten zien dat je je inzet voor al je taken, waardoor het kind weet dat het ook verantwoordelijk moet zijn. Jij bent voor je kind een voorbeeld. Iets zeggen is gemakkelijk. “Niet lopend eten” of “doe je kleren in de wasmand en gooi ze niet op de grond.”