Onvoorwaardelijk ouderschap is het nieuwe opvoeden. De term ‘Unconditional Parenting’ is bedacht door de Amerikaan Alfie Kohn, schrijver van vele boeken over opvoeding. Maar wat is onvoorwaardelijk ouderschap nou eigenlijk precies? En kun je echt goed opvoeden zonder straffen en belonen?
Alfie Kohn beschrijft in zijn boek twee verschillen, het voorwaardelijk ouderschap en onvoorwaardelijk ouderschap. Het voorwaardelijk ouderschap is het houden van je kind om voor wat het kind doet en onvoorwaardelijk ouderschap is het houden van je kind voor wie het is.
Opvoeden zonder straffen
Een mooi voorbeeld uit het boek: Een kind misdraagt zicht tijdens het avondritueel. Wat doe je? Ga je gewoon door met het avondritueel en het lezen van een verhaaltje? Voorwaardelijk ouderschap zegt ‘nee’, je slaat de rest van het ritueel over, anders zou je een kind belonen. Dit zijn de consequenties van ongewenst gedrag. Onvoorwaardelijk ouderschap zegt dat je de verleiding moet weerstaan om je kind te straffen. Hij adviseert gewoon het ritueel af te maken, eventueel wat korter lezen en daarna samen met een kind erover praten. Zo kan een kind er ook van leren.
In het boek worden geen kant en klare methode om ‘een goed kind op te voeden’ gegeven. Kohn probeert onze mindsite te veranderen. Van hoe krijg ik mijn kind te doen wat ik wil naar wat heeft mijn kind nodig en hoe kan ik zijn behoefte vervullen. Acht belangrijke principes van onvoorwaardelijk opvoeden:
-
Reflecteer
Kijk naar jezelf, naar jouw gedrag als ouder. Iedereen maakt soms fouten, dat hoort erbij. Terugkijken naar hoe je iets hebt aangepakt en daarbij bedenken wat je een volgende keer anders zou doen. -
Denk na over je verzoeken
Soms vragen we dingen van kinderen, uit gewoonte, of omdat het ons goed uitkomt. -
Hou de leeftijd van een kind in gedachte
Wat je kunt verwachten van een kind, hangt ook sterk samen met zijn leeftijd (en karakter). Kun je van een jong kind verwachte dat hij een uur stil zit tijdens het kerst diner. -
Focus op je lange termijndoelen
Je wilt dat een kind later zelfstandig wordt en verantwoorde keuzes maakt. Laat hem of haar dan ook de ruimte om te oefenen en fouten te maken. -
Zet de relatie met je kind voorop
Er is niets belangrijker dan de band die je hebt met je kind. Wanneer je de relatie belangrijker vindt dan datgene wat je boos of geïrriteerd maakt, dan krijg je vanzelf een ander perspectief en kom je tot nieuwe inzichten en oplossingen. -
Verander niet alleen je gedrag, maar ook je kijk op opvoeden
Onvoorwaardelijk ouderschap is géén methode, maar een filosofie. Alleen je handelen veranderen heeft geen zin, als je niet ook op een andere manier over opvoeding en omgaan met je kind gaat denken. -
Praat minder en vraag meer
Kinderen leren het meest door zelf ergens achter te komen. Wanneer je vragen stelt leert een kind zelf na te denken over een situatie. Zaken beklijven ook beter dan wanneer je iets vertelt. -
Ga uit van het goede, opvoeden zonder straffen
Kinderen zijn er niet op uit om ons dwars te zitten of expres te klieren. Wanneer een kind dit soort gedrag vertoont, draai het dan eens om. Zie ‘uitdagend’ gedrag als ‘onderzoekend’ of ‘spontaan’. Door soms met een andere bril te kijken, krijgen je een ander perspectief.
