Wie niet waagt, die niet wint. Van proberen kun je leren. Falen is een onderdeel van succes. Er zijn spreuken genoeg die ons erop wijzen: leren zonder fouten te maken bestaat niet. Waarom wordt fouten maken dan toch vaak gezien als iets negatiefs en niet iets om trots op te zijn.
Carol Dweck ontwikkelde de theorie van de growth mindset en de fixed mindset. Mensen met een growth mindset geloven echt in bovenstaande spreuken, mensen met de fixed mindset juist niet. Daar komt bij dat mensen met een growth mindset niet alleen fouten durven maken en daar van leren. Ze ontwikkelen ook meer zelfvertrouwen om aan nieuwe dingen te beginnen. Ze presteren beter dan mensen met een fixed mindset. Tevens kunnen ze beter omgaan met kritiek. Ze zien dit als een kans om te groeien.

Welke mindset iemand heeft wordt al in de kindertijd bepaald. Dit wordt vooral bepaald door de manier waarop volwassenen feedback en complimenten geven. Als je hoort: ‘je bent nou eenmaal niet zo goed in rekenen, maar jij kunt wel heel goed tekenen!’ is het niet vreemd dat je als kind gaat geloven dat je met vaststaande feiten te maken hebt. Niets in die uitspraak motiveert om ergens je best voor te gaan doen. Tekenen kun je al, en rekenen zal toch nooit iets worden.

Een growth mindset

Wij als volwassenen moeten ons ten eerste afvragen: welke mindset hebben wijzelf? Een mindset is niet in ons brein gegraveerd; die kan veranderen. Maar hoe langer je al met bepaalde overtuigingen rondloopt, hoe dieper ze zitten. Onze feedback zal passen bij onze eigen overtuigingen, dus als onszelf een fixed mindset is aangeleerd, zullen we heel bewust onze feedback op de growth mindset moeten aanpassen. Geloof je er zelf al wel in, dan zal het waarschijnlijk gemakkelijker zijn om op een goede manier feedback te geven.

Goede feedback is altijd gericht op het proces van groei, en nooit op de prestatie. ‘Wat een mooie tekening’ is al beter dan ‘Jij bent goed in tekenen’, maar het is nog beter als je eraan toevoegt ‘hoe heb jij die wolken zo mooi gekregen?’. Je legt dan de nadruk op het proces en de geleverde inspanning, in plaats van alleen op het resultaat. Maar nog mooier is het, om juist complimenten geven over iets waar een kind nog niet zo goed in is.

‘Wat heb jij goed je best gedaan bij de rekenles vandaag!’ is een compliment dat bij uitstek past bij de growth mindset. En als het kind vandaag 4 van de 10 sommen goed heeft terwijl dat er gister nog maar 2 waren, is dat ook een uitgelezen kans om te benadrukken dat je dingen kunt leren als je er je best voor doet. Vier die successen veel uitbundiger dan de successen die het kind aan kwamen waaien, want dat motiveert het kind om nieuwe uitdagingen aan te gaan. Ik heb een kind wel eens horen zeggen: ‘van moeilijke dingen doen groeien je hersenen!’. Mooier kan ik het niet verwoorden. Die komt er wel.

Rosanne Bos is leerkracht, gedragsspecialist en orthopedagoog. Met haar bedrijf Kind & Gedrag biedt zij bijscholing aan basisschoolteams en biedt zij (e-) consultancy aan ouders, scholen en onderwijsinstellingen. www.kindengedrag.nl

Lees meer over hoe je een growth mindset ontwikkelt bij je kind

Bewaar dit bericht op pinterest