Kinderen met een ADHD brein ondervinden op school, in gedrag en bij vrienden en in het gezin vaak problemen. Een positieve benadering is soms moeilijk maar ontzettend belangrijk. Lees meer over oplossingen voor veelvoorkomende organisatieproblemen, emotionele ontregeling en leeruitdagingen.
De leeftijden en fasen van ADHD
Elke levensfase wordt bepaald door ontwikkelingsmijlpalen die op de een of andere manier worden gevormd of gecompliceerd door de kenmerken van ADHD. Bij kinderen kunnen ADHD eigenschappen zoals hyperactiviteit, afleidbaarheid en impulsiviteit het gedrag en de prestaties in de klas, met vrienden en familie beïnvloeden.
We hebben de belangrijkste ADHD ervaringen in de kindertijd, inclusief essentiële vaardigheden en ADHD-gerelateerde uitdagingen opgesomd.
Op de basisschool werken kinderen aan hun academische, sociale en emotionele vaardigheden:
- Leren (begrijpend) lezen, dit vereist stilzitten en focus, een hindernis voor kinderen met een ADHD-brein;
- Het leren rekenen, gebrek aan concentratie, afleiding en verveling kunnen dit lastig maken. Dit resulteert in slordige fouten zoals het missen van cijfers of het overslaan van stappen. Waarna frustratie volgt;
- Het begrijpen en volgen van sociale contracten is moeilijker wanneer je moeite hebt met het reguleren van je eigen emotie;
- Kinderen met een ADHD- brein onderbreken vaak leraren en klasgenoten, ze vinden het moeilijk om vrienden te houden en reageren vaak boos;
- Leren om instructies in meerdere stappen te volgen – van ochtendroutines tot huiswerkopdrachten – doet een beroep op de uitvoerende functies van een kind, die zwak zijn in het ADHD-brein;
- Het opbouwen van organisatievaardigheden gebeurt door observatie en oefening, vaak een uitdaging in gezinnen waar een of meer ouders ook een ADHD brein hebben.
ADHD bij kinderen: positieve versterking strategieën
Positieve bekrachtiging is voor jonge kinderen ontzettend belangrijk. Wanneer een kind voortdurend geconfronteerd wordt met straf en teleurstelling van ouders en leraren, wordt hun zelfvertrouwen en zelfbeeld flink aangetast. Het is dan ook goed om een tijd in te stellen om ongewenst gedrag te bespreken, nadat het moment is verstreken. Duidelijke, consistente doelen en beloningen maken op deze leeftijd een wereld van verschil. Probeer deze strategieën:
- Stem het leesmateriaal van een kind af op zijn passies en interesses om de vroege taalvaardigheid te stimuleren. Gebruik stipboeken en luisterboeken om een voorliefde voor boeken te creëren. Stel vragen over een boek om zo kritische denk- en begripsvaardigheden op te bouwen.
- Laat een kind bewegen. Kinderen met een ADHD brein hebben veel energie. Wanneer ze die energie in hun lichaam hebben, zullen ze zich nooit goed kunnen concentreren. Daarom is het belangrijk om kinderen veel te laten bewegen. Laat ze bijvoorbeeld een rondje om de school rennen als hij of zij te druk is of stuur ze voor een boodschap op pad.
- Maak flashcards, kaartjes met een gele achtergrond en zwarte inkt. Deze kleurencombinatie wordt gemakkelijk verwerkt door de hersenen en zal het geheugen activeren. Kinderen kunnen de kaartjes gebruiken voor leesverwerving of elke vorm van leren. Deze tool helpt hen feiten te leren en te onthouden. Wanneer ze goede resultaten zien, zullen hun betrokkenheid en interesse onvermijdelijk toenemen.
- Hang een grote, heldere lijst met verwachtingen op een prominenten plek in de klas of thuis. Als ouder of leerkracht kun je hier stilletjes op wijzen om het gedrag aan te passen met minimale onderbreking of schaamte.
- Om organisatorische vaardigheden op te bouwen, helpt het om routine en klusjes van een kind in kleinere stappen op te delen. Dit voorkomt dat ze overweldigt raken. Maak herinneringen en handleidingen, zoals een geïllustreerde tijdlijn van het ochtendroutine of een reeks “schone slaapkamer”-checklists (voor de kast, bureau en bed) met een foto van het ideale resultaat voor elk karwei.
- Identificeer en vermijd de prikkels van een kind waar mogelijk, en gebruik kalmerende strategieën. Leer een kind coping vaardigheden en speel een rollenspel wanneer en waar het te gebruiken. Blijf kalm, check hoe een kind zich hierbij voelt. Prijs de inspanningen van een kind voor emotionele controle.
