In deze periode van het jaar speelt voor diverse kinderen en ouders het dilemma: overgaan naar de volgende groep of zittenblijven
Veel studies tonen aan dat doubleren meestal niet zinvol is. Het lijkt soms alsof we er vanuit gaan dat de ontwikkeling van kinderen lineair en stapsgewijs verloopt, dat lesstof uit het ene jaar voorwaardelijk is voor het begrijpen van lesstof van het daaropvolgende leerjaar.
“Het eerste jaar nadat een kind is blijven zitten, presteert hij vaak beter. Dat is logisch, want hij doet alles voor de tweede keer. Na een aantal jaren zakt de zittenblijver toch weer terug naar het niveau van voor doubleren”, Hans Luyten, onderwijsonderzoeker bij de Universiteit Twente. Met andere woorden: zittenblijven helpt niet.
Voordelen van zittenblijven
In het boek Samen tot aan de meet geven Vlaamse docenten aan, zittenblijven zeer zinvol te vinden. Zij gaan er vanuit dat zittenblijven een noodzakelijke maatregel is om ervoor te zorgen dat kinderen met een leerachterstand niet nog verder achter raken. Zittenblijvers kunnen bijgespijkerd worden zodat hun verdere schoolcarrière vlotter zal verlopen. Bovendien veronderstellen voorstanders dat zittenblijven het zelfvertrouwen van zwakke leerlingen helpt te vergroten. “De status in de nieuwe klas is vaak hoger”, bevestigt de Nederlandse onderwijsonderzoeker Luyten. “Nadat een kind is blijven zitten, wordt hij vaak de oudste van de klas. Dan wordt er tegen het kind opgekeken.”
Als zwakke(re) kinderen doubleren worden klassen homogener, waardoor leraren efficiënter instructie zouden kunnen geven, moeilijkere lesstof kunnen behandelen en beter tegemoet kunnen komen aan individuele leervragen van kinderen
Waarom niet doubleren
Een tegenargument voor doubleren is het ontbreken van voldoende uitdaging voor een kind. Een kind gaat zich vervelen wat tot gedragsproblemen kan leiden.
International onderzoek heeft uitgewezen dat doubleren op korte termijn een gunstig effect heeft op de school resultaten. Maar op lange termijn heeft zittenblijven eerder een negatief effect: naarmate de leerjaren vorderen, doen zittenblijvers het minder goed dan net zo zwak presterende vroegere klasgenoten die wel normaal zijn doorgestroomd.
Luyten noemt zittenblijven een onbeholpen manier van omgaan met leerlingen die niet meekomen. “Je hoort vaak dat leraren zeggen: Mijn leerling is nog zo speels, dus heb ik hem laten zitten. De vraag is of dat extra jaar voor speelsheid echt nodig is. Zou je niet iets anders kunnen bedenken waardoor de leerling toch weer aanhaakt? Dat kan wel, maar dat kost extra tijd en aandacht en dat is waar de schoen wringt.” Volgens Luyten moet er extra maatwerk geleverd worden om zittenblijven tegen te gaan. “Dat vraagt om een cultuuromslag.” Wie er nu echt baat heeft bij zittenblijven? “Zittenblijven maakt het werk voor de leerkracht makkelijker.”
Motivatiepsycholoog Willy Lens pleitte er in het Vlaamse tijdschrift Klasse voor ouders voor zitten blijven zo veel mogelijk te vermijden. Doubleren is volgens hem alleen zinvol als de oorzaken van de slechte resultaten in het jaar dat wordt overgedaan zijn op te lossen. Als voorbeeld noemt hij een jaar extra kleuteren indien het kind nog niet ‘schoolrijp’ is.
bron: aob.nl en nivoz.nl
Wij zitten nu precies met dat dilemma. Onze zoon is van 28 december en dus de aller jongste in de klas. Hij is zoals hier in het stuk beschreven ook een speelse leerling. Zijn school vind hij nu niet leuk, de lat ligt te hoog. Hij krijgt nu aangepast werk tot het eind van het schooljaar (sinds de mei vakantie). Begin volgend jaar ( hij gaat groep 3 doubleren) krijgt hij ook aangepast schoolwerk want hij hoeft niet alle cijfers en letters opnieuw te leren, die kent hij goed. Dat aangepaste werk moet er voor zorgen dat hij zich niet gaat vervelen en dat hij op zijn niveau werkt to hij weer aankomt bij het werk dat hij nu had moeten doen, dan haakt hij weer aan. Dat kost zijn juffen wel extra tijd en werk, maar omdat hij in een gemende klas zit gr 3/4 lukt hen dat goed. Nu de druk er door het aangepaste werk een beetje af is gaat het beter, hij krijgt zijn zelf vertrouwen terug. We hopen er het beste van, het is een rete slim mannetje, alleen vraagt de school hele andere dingen van hem dan waar zijn interesses liggen. Dat geven de juffen zelf ook aan, ze zien dat hij het in zich heeft maar het komt er niet uit.
Ik had achteraf gezien heel erg graag een jaar extra kleuter school gedaan
Ik ben geboren op 29 september, echt op de grens dus.
En ondanks dat ik nog speels was, was ik ook behoorlijk slim dus ik kon groep drie en verder goed aan.
Maar het leeftijdsverschik heb ik altijd heel vervelend gevonden. En ik ben super gevoelig en als jongste in de klas werkt dat ook niet.
In mijn geval was doubleren dus hartstikke fijn geweest!
Ik kwam uiteindelijk in drie en vier havo in opstand door niets meer te doen (zat in de tweede nog op het gymnasium). Uiteindelijk bleef ik zitten en toen ik voor de tweede keer havo vier deed was ik veel beter op mn plek qua leeftijd!!