Hoogbegaafdheid is de aanleg om tot uitzonderlijke prestaties te komen. Hoogbegaafdheid is dus meer dan intelligentie, want dat is slechts de score uit een intelligentieonderzoek. Hoe herken je een hoogbegaafd kind?
Een hoogbegaafd kind is in meerdere opzichten ‘anders’ dan andere kinderen. Hij is niet beter of slechter, maar zit op een andere manier in elkaar. Een hoogbegaafde kind heeft andere dingen nodig om zichzelf optimaal te kunnen ontwikkelen. Het vroegtijdig signaleren van hoogbegaafdheid is belangrijk om tijdig voor de juiste begeleiding te kunnen zorgen.
Dat hoogbegaafden een hoog IQ hebben, weten de meeste mensen wel. Veelal wordt gedacht dat als een kind een hoog IQ heeft, het automatisch een hoogbegaafd kind is. Hoogbegaafdheid behelst echter meer dan alleen een hoog IQ. Het is een combinatie van drie eigenschappen: een IQ van 130 of hoger, een creatief brein en een flink veel doorzettingsvermogen.
Met een creativiteit wordt niet per se bedoeld dat een kind heel kunstzinnig is. Ook het buiten de geijkte kaders denken valt hieronder.
Kenmerken van een hoogbegaafd kind?
Het vaststellen van hoogbegaafdheid bij kinderen is lastig. Elk kind is anders, de volgende kenmerken blijken veel voor te komen bij hoogbegaafde kinderen (bron: SLO):
- hoge intelligentie (IQ hoger dan 130)
- vroege ontwikkeling / ontwikkelingsvoorsprong
- uitblinken op meerdere gebieden
- gemakkelijk kunnen leren
- goed leggen van (causale) verbanden
- makkelijk kunnen analyseren van problemen
- maken van grote denksprongen
- voorkeur voor abstractie
- hoge mate van zelfstandigheid
- brede of juist specifieke interesse/hoge motivatie/veel energie
- creatief/origineel
- perfectionistisch
- apart gevoel voor humor
- hoge mate van concentratie
Een kind hoeft niet al deze kenmerken te hebben om hoogbegaafd te worden genoemd. En andersom geldt ook een kind één of meer van deze kenmerken heeft, behoeft het niet hoogbegaafd te zijn.
Wat te doen bij een vermoeden
Als je vermoed dat je kind hoogbegaafd is bespreek dit dan met school of de huisarts. Zij kunnen je doorverwijzen naar een instantie die kan testen of er sprake is van een hoog IQ. In geval van een doorverwijzing worden de kosten van het onderzoek mogelijk vergoed. Vraag dit na bij je zorgverzekeraar. Een test geeft geen antwoord op alles, maar het kan wel meer duidelijkheid geven.
Lees meer over de belangrijkste kenmerken van hoogbegaafdheid of onderpresteren
Het kenmerk “flink veel doorzettingsvermogen” vind ik persoonlijk nogal een heet hangijzer. Er zijn ook kinderen die zó vastzitten in hun mindset, zo’n faalangst hebben dat er van doorzetten geen sprake meer is.
Mocht je willen testen, zou je eventueel een vergoeding via de gemeente kunnen krijgen. Evt. via PGB als het testbureau geen contract heeft. Bij ons was er een verwijzing van de huisarts (wegens fikse gedragsproblemen, want die komen helaas vaak voor bij hoogbegaafde kinderen) voor nodig. Als je je kind wil laten testen omdat je zo nieuwsgierig bent naar het iq van je kind (ook al weet je dan nog steeds niet of je kind hoogbegaafd is of hoogintelligent), wordt het bij mijn weten niet vergoed.