Iedereen kent in zijn omgeving wel van die kinderen die heftig reageren op dingen. Snel boos zijn of verwend gedrag vertonen. Wanneer je goed naar deze kinderen kijkt, kun je soms tot de ontdekking komen dat het gaat om hoogsensitieve kinderen (HSK).
Een hoogsensitief kind of hooggevoelig kind wordt vaak moeilijk begrepen door hun omgeving, zowel door leerkrachten als familieleden. Mensen die veelal niet van het bestaan van HSK weten.
Hooggevoelige kinderen hebben veel langer de tijd nodig om dingen te verwerken en te accepteren. Ook zijn hooggevoelige kinderen bij te veel verschillende activiteiten in een relatief korte tijd eerder vermoeid. Hooggevoelige kinderen zijn erg sensitief voor indrukken. Ze ervaren niet alleen indrukken met hun zintuigen intensief, maar ook op sociaal gebied voelen ze veel aan.
Hoe herken je een hooggevoelig kind?
Al van jongs af aan zijn er signalen die kunnen duiden op hooggevoeligheid. Een kind wil bijvoorbeeld alleen maar in zijn eigen vertrouwde bed slapen of is snel van slag door harde geluiden, fel licht of drukke ruimtes? Een kind is tijdens het vieren van zijn of haar eerste verjaardagen zo van slag dat het wel weg wil kruipen.
Als korte omschrijving van hooggevoeligheid hanteert Elaine Aron, de grondlegster van het begrip HSP de volgende definitie: Hoogsensitieve personen zijn mensen die zijn geboren met de neiging veel dingen op te merken in hun omgeving en diep te reflecteren alvorens te handelen, in vergelijking met degenen die minder opmerken en snel en impulsief handelen.
Elaine Aron heeft een lijst gemaakt met 23 kenmerken, om te bepalen of een kind hoogsensitief is.
- Schrikt snel.
- Heeft last van kriebelende kleding, naden en merkjes.
- Houdt over het algemeen niet van grote verrassingen.
- Leert meer van vriendelijke correctie dan van strenge straf.
- Lijkt gedachten te kunnen lezen.
- Gebruikt moeilijke woorden voor zijn/haar leeftijd.
- Ruikt elk vreemde geurtje.
- Heeft scherpzinnig gevoel voor humor
- Lijkt erg intuïtief.
- Valt moeilijk in slaap na een opwindende dag.
- Heeft moeite met grote veranderingen.
- Wil zich verkleden als de kleding nat of zanderig is.
- Stelt veel vragen.
- Is een perfectionist.
- Heeft oog voor het verdriet van een ander.
- Houdt meer van rustige spelletjes.
- Stelt diepzinnige, beschouwende vragen.
- Is erg gevoelig voor pijn.
- Kan slecht tegen een luidruchtige omgeving.
- Heeft oog voor detail.
- Kijkt eerst of het veilig is alvorens ergens in te klimmen.
- Presteert het beste zonder vreemden erbij.
- Beleeft de dingen intensief.
Als je voor een kind dertien of meer vragen met ja beantwoordt hebt, is een kind hooggevoelig, aldus Aron.
Omgaan met een hooggevoelige kind
Een hooggevoelig kind op de juiste manier begeleiden is best lastig. Een kind kan door andere nog al eens gezien worden als een vervelend kind. Het gedrag wat door andere vaak als vervelend wordt ervaren is veelal een reactie op hetgeen gebeurt is of wat een kind is overkomen. Een hooggevoelig kind is zelden degene die begint in een ruzie of onenigheid. Al wordt dit vaak anders ervaren, omdat hetgeen vooraf ging aan zijn reactie in de ogen van niet hooggevoelige mensen niet in verhouding staat tot de reactie.
Veel geduld tonen en op een rustige manier een kind proberen te kalmeren is heel belangrijk. Wanneer een kind aangeeft alleen te willen worden gelaten, om in alle rust te kunnen uitrazen, probeer er dan voor te zorgen dat een kind hier een plekje voor krijgt.
Overprikkelde hooggevoelige kinderen willen in eerste instantie vaak niet aangeraakt, dan wel getroost worden. Respecteer dit en wacht tot een kind rustiger is geworden.
