ADHD, Dyslexie, Hoogbegaafd, Leerproblemen
Anders maar niet minder, het klinkt zo cliché, maar zo waar. Hoe krijg je dat bij een kind tussen zijn oren, dat anders niet minder is. Hoe zorg je ervoor dat een kind dat zich anders voelt, zich niet minder voelt. Anders leren moet gevierd worden, in plaats van als een stoornis te worden gezien.
Kinderen, met én zonder label, ondervinden binnen het onderwijs en in de maatschappij problemen omdat hun talenten niet voldoende erkend en gewaardeerd worden. De aandacht ligt vooral op de punten waarop ze “afwijken” of niet voldoen aan de algemene verwachtingen.
Kinderen met een label (bijv ADHD of dyslexie) zijn vaak net zo slim als hun vrienden en klasgenoten. Maar ze voelen zich zelden zo omdat ze anders leren en denken. Hun antwoorden zijn soms onverwacht. Hun observaties worden niet altijd op prijs gesteld. En hun expertisegebieden worden veelal niet beoordeeld of gewaardeerd. En dat terwijl ze net zo waardevol en bijzonder zijn als elk kind. Zij benaderen problemen en issues op een andere wijze en hebben andere kwaliteiten waarmee ze een belangrijke aanvulling zijn op het ‘mainstream’ denken.
Onvoldoende zelfvertrouwen
De vele hobbels waar jonge “anders lerende” kinderen tegenaan lopen, maakt dat ze soms net iets vaker geprezen moeten worden op hun talent. In woord en daad.
Maar al te vaak gaan deze talenten verloren omdat kinderen onvoldoende zelfvertrouwen hebben om hun talenten te ontwikkelen en in te zetten.
Ze blijven zich soms hun leven lang minder voelen dan anderen. Ze durven onvoldoende hun hart te volgen en hun talenten te benutten. Door de aandacht te veel te richten op wat je niet kan, komt je niet tot het ontdekken en inzetten van je talent.
Veel ADHD’ers zijn ontzettend goed in out of the box denken. Met de snel veranderende maatschappij, een kwaliteit die op veel fronten kan worden ingezet.
Dyslectische kinderen bezitten vaak een groot ruimtelijk inzicht, hebben veel ideeën en zijn innovatief.
Ondernemer Richard Branson kon op zijn achtste nog niet lezen omdat hij geen minuut kon stilzitten in de klas. Dertien jaar later richtte hij Virgin Records op, gevolgd door vele succesvolle ondernemingen. Dyslexie en ADHD zijn zeker geen belemmering voor hem geweest, maar juist zijn kracht. Die hij heeft weten in te zetten.
Nu wil ik geen pleidooi gaan houden voor alle kinderen met “leerproblemen” dat ze succesvolle miljoenenbedrijven kunnen opzetten en runnen. Maar wel dat het in een ieder zit om zijn talent te ontwikkelen en benutten. Een gebrek aan voldoende zelfvertrouwen als gevolg van de manier waarop kinderen in hun jonge jaren zijn benaderd, mag dit niet remmen.
Wat echt helpt, als kinderen anders leren
Al die aandacht op wat een kind niet goed kan, extra oefenen om hier toch iets beter in te worden. Avonden lang ploeteren om te voldoen aan de gemiddelde eis die aan scholieren worden gesteld. Niet eens tijd overhouden voor de dingen waar ze goed in zijn. Het gebrek aan erkenning van talenten van kinderen die anders leren.
Ik ben ervan overtuigd dat als je kinderen laat doen waar ze goed in zijn, hen zich laat ontwikkelen op deze vlakken, dit zorgt voor zoveel motivatie, dat andere dingen ook beter zullen gaan.
Probeer niet van een vijf een zes te maken, maar van een acht een tien.
Ik zou zo graag zien dat kinderen oprecht gewaardeerd worden voor hun talent. Dit klinkt makkelijk, maar check bij een kind of het ook zo ervaren wordt. Gelooft hij zelf in zijn eigen talenten?
Ongewenst gedrag anders bekeken
Vergroten van het zelfvertrouwen
Hoe benut je de talenten van deze kinderen die anders leren? Het antwoord zit in het vergroten van het zelfvertrouwen van kinderen. Het ondersteunen van een kind in het vinden van de gebieden waarin zij uitblinken. En vervolgens activiteiten vinden die op die sterke punten in spelen. Zelfvertrouwen volgt dan bijna altijd. En wanneer een kind zich zelfverzekerd voelt, doet hij het beter op school en in het leven.
Meer over anders leren
Dyslexie
Het leven van iemand met en dyslectisch brein kan soms erg moeilijk zijn, zeker op school. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, gaat het bij dyslexie niet alleen om geletterdheid. Hoewel zwakke punten in geletterdheid vaak het meest zichtbare teken zijn. Plannen en organiseren is voor kinderen met dyslexie een enorme uitdaging.
Dyslexie beïnvloedt de manier waarop informatie wordt verwerkt, opgeslagen en opgehaald. Dit geeft problemen op het gebied van geheugen, verwerkingssnelheid, tijdsperceptie, organisatie en volgordebepaling.
Slecht timemanagement
Dyslectische kinderen hebben vaak last van slecht timemanagement. Tijd is een lineair concept en veel dyslecten houden niet van lineair denken.
Dyslectici zijn dominante denkers in de rechterhersenhelft en leven in het heden. Het verleden en de toekomst behoren tot de linker hersenen.
Hoe zit het tussen de linker en rechter hersenhelft
Een dyslecticus heeft de neiging om op geen enkele systematische manier naar het leven te kijken. Ze worden vaak “vrije geesten”, “vluchtig”, of “gemakkelijk afgeleid” genoemd.
Dyslectici leven in het hier en nu. Ze lijken misschien afgeleid omdat hun gedachten kunnen afdwalen. Ze kunnen impulsief zijn, omdat het gesprek nieuwe en opwindende gedachten voor hen oproept, maar ze zijn bij je.
Dyslectici zijn ook intuïtief, zeer empathisch en vinden het leuk anderen te adviseren. Ze hebben een hartstochtelijk verlangen om problemen op te lossen, samen met een vaak overweldigende behoefte om anderen te helpen zich evenwichtig en gelukkig te voelen.
Dyslectici zijn vaak perfectionisten en lopen vast bij een bepaald deel van hun taak. Ze kunnen pas verder als hun taak of project is wat ze zich hadden voorgesteld en zullen het meestal blijven verbeteren. De tijd die ze hieraan besteden maakt dat ze deadlines niet halen.
Plannen en organiseren verbeteren
Als plannen en organiseren moeizaam gaan is een zichtbare structuur erg belangrijk. Denk bijvoorbeeld aan vaste plaatsen voor materialen, labels op dozen, lijstjes met benodigdheden voor bepaalde activiteiten, zichtbaar opgehangen regels en afspraken, enz.
Maak samen een schema om taken of huiswerk te plannen. Bij een ingewikkelde taak is het goed van te voren te bespreken hoe deze stap voor stap kunnen worden aangepakt en hoe moet worden begonnen met de eerste stap. Het kan ook helpen om instructies te herhalen of op te schrijven. Het opdelen van lange opdrachten in korte overzichtelijke delen kan ook helpen.
Dus wees geduldig met een dyslect, geef ze een knuffel en zeg dat het oké is. Want je weet dat ze ontzettend hun best doen met hun lijsten, schema’s, deadlines en het bijhouden van hun ‘dingen’. Het opmerken van alle prachtige dingen die kunnen gebeuren door de manier waarop ze hun tijd besteden, is ook zeer waardevol.
Lees meer over executieve functies zoals plannen en organiseren
Bron dyslexiavictoria.wordpress.com
Dyslexie
3 tot 5% van de kinderen in Nederland is dyslectisch. Veel kinderen en ouders van dyslectische kinderen worden gecontroleerd met vervellend vooroorden. Als dyslectisch kind ook moeite heeft met lezen en spellen, komen deze vervelende, soms betweterige, uitspraken je misschien bekend voor…
1 “Je kind moet meer boeken gaan lezen”
Het is voor iedereen goed om voldoende te lezen. Door veel te lezen leer vergroot je je woordenschat en algemene kennis. Het is alleen geen oplossing voor dyslexie. Zelfs de grootste boekenwurmen kunnen evengoed dyslectisch zijn…
2. ‘Is dit niet gewoon gebrek aan motivatie of luiheid?’
Is dit niet gewoon een gebrek aan inzet? Het gaat bij dyslexie niet om onwil, maar om hersenen die anders werken. De hersengebieden die letters en klanken aan elkaar koppelen, werken namelijk anders goed samen. Door dit probleem moeten dyslectici op school tien keer zo hard aan de bak, dus ze zijn echt allesbehalve lui.
3. ‘Tja, niet iedereen kan een uitblinker zijn’
Een dyslectisch kind is niet minder intelligent dan een ander kind zonder dyslexie. Deze dingen hebben niets met elkaar te maken. De hersenen van dyslectici hebben misschien iets meer moeite met woorden, maar voor de rest werken ze geweldig! En vaak boven gemiddeld. Albert Einstein en Leonardo da Vinci zijn bekende dyslecten. En dat waren aardige uitblinkers!
4. ‘Het is eigenlijk een beetje valsspelen’
Extra tijd, voorleessoftware of leeshulp: een dyslectisch kind kan hier veel baat bij hebben. Het is ontzettend fijn dat deze hulpmiddelen een kind de kans geven om zijn of haar leerprestaties in overeenstemming te brengen met zijn of haar cognitieve mogelijkheden. En tóch is er altijd wel iemand die het ‘oneerlijk’ vindt tegenover de rest van de klas…
5. ‘Ziet je dyslectisch kind dan alles in spiegelbeeld?’
Dyslexie heeft te maken met taalverwerking en niet met zicht, dus een dyslectisch kind ziet de wereld zoals ieder ander mens. Een kind met dyslexie kan af en toe de neiging hebben om letters en/of woorden te spiegelen (‘b’ of ‘d’), maar dat ligt niet aan zijn of haar ogen.
De onbekende voordelen van dyslexie
Dyscalculie, Dyslexie, Leerproblemen
Problemen met het werkgeheugen worden vaak niet opgemerkt. Het wordt veelal gezien als een gebrek aan concentratie of motivatie.
Kinderen met een zwak werkgeheugen beginnen vaak vol goede moed aan een taak, maar vergeten daarna belangrijke informatie om de taak goed af te maken. Dit in vergelijking met leeftijdsgenoten.
Kunnen focussen, ofwel de aandachtsfunctie, hangt samen met het werkgeheugen. Aandacht wordt omschreven als de toegangspoort waardoor de informatiestroom de hersenen bereikt. Als informatie niet door de poort is gegaan, is het kwijt, niet aangekomen. Het werkgeheugen is als het ware een tijdelijke opslagplaats in de hersenen. Alle informatie komt binnen in het werkgeheugen.
Een zwak werkgeheugen
Het werkgeheugen is niet bij iedereen hetzelfde. Gemiddeld kunnen we er zo’n 7 items (plus of min twee) kwijt. Vroeger dacht met dat het werkgeheugen statisch was, inmiddels is bekend dat door trainen het vergroot kan worden.
Een kind heeft vaak zijn hele schoolcarrière last van een zwak werkgeheugen. Ook heeft hij soms moeite om echt aansluiten te vinden bij leeftijdsgenootjes. Het werkgeheugen is een belangrijke factor in het bepalen van schoolsucces, belangrijker zelfs dan het IQ.
Kinderen met dyslexie, dyscalculie, TOS, of ADHD hebben een zwak verbaal werkgeheugen, maar wel een gemiddeld visueel-ruimtelijk werkgeheugen.
Wat signaleren we bij een zwak werkgeheugen?
Wat zijn signalen die kunnen duiden op een zwak werkgeheugen bij kinderen.
- Moeite met het houden van de aandacht bij een bepaald onderwerp. Bij te veel inspanning haken kinderen af.
- Het kost kinderen heel veel inspanning om twee of meer dingen tegelijk te doen.
- Kinderen die ondanks intensieve begeleiding en individuele instructie niet of nauwelijks vooruit gaan.
- Kinderen zijn in de klas niet in staat voldoende informatie te onthouden om een taak af te maken.
- Complexe opdrachten worden deels uitgevoerd. Lange zinnen worden niet onthouden.
- Problemen met rekenen, lezen en spellen. De hoogte van het IQ van een kind maakt hierbij niet uit.
Problemen met het werkgeheugen blijven vaak verborgen voor familie en zelfs leerkrachten. Kinderen worden vaak gezien als lui of ongemotiveerd. Ze horen ook vaak dat ze zich beter moeten concentreren en beter moeten opletten.
Hoe help je een kind met een zwak werkgeheugen?
Hard werken zonder aandacht voor het werkgeheugen helpt niet. Het oefenen en extra instructies maken totaal geen verschil als de capaciteiten van het werkgeheugen niet ontwikkeld en getraind worden. Verbeteringen in het leren worden bereikt wanneer het werkgeheugen een impuls word gegeven.
Kinderen hebben vooral baat bij het trainen van het werkgeheugen, bijvoorbeeld door auditieve geheugen spelletjes, breinspelletjes, sudoku of memory .
Vraag aan een kind niet wat hij allemaal gaat doen, maar wat hij als eerst gaat doen. Biedt kinderen hulp gericht op verwerken in plaats van onthouden.
Wat ook heel goed werkt is het maken van mindmaps.
Lees meer over het stimuleren van het werkgeheugen
Dyslexie, Leerproblemen
Tegenwoordig is de term dyslexie gelukkig bij veel mensen bekend. Ongeveer 3 tot 5 procent van de kinderen heeft een vorm van dyslexie. Dit uit zich veelal in moeite met het lezen en schrijven van woorden. Naast deze problemen op het gebied van taal zijn er echter nog meer problemen die voortvloeien uit dyslexie. Welke dyslexie problemen ervaart een kind?
Dyslexie heeft niet alleen invloed op het leren van talen, maar ook voor andere vakken waar veel lezen aan te pas komt, ondervindt een kind hier hinder van. Dyslexie problemen gaan verder. Denk bijvoorbeeld aan geschiedenis, rekenen en het verwerken van instructies van de leerkracht. Kinderen met dyslexie moeten, in vergelijking met hun klasgenoten met eenzelfde intelligentie, onevenredig veel energie in steken in deze vakken, waar lezen een belangrijk onderdeel van uitmaken.
Dyslexie kan een grote invloed hebben op een kind en zijn omgeving. Naast leesproblemen komen vaak sociaal-emotionele problemen voor. Leren lezen en schrijven is voor kinderen vaak belangrijk. Als dit niet goed gaat, schaadt dit het zelfvertrouwen van een kind.
Dyslexie kan het gevoel van eigenwaarde bij een kind zwaar ondermijnen. Het kan tot frustraties leiden als het kind voldoende intelligent is maar het technisch lezen niet onder de knie krijgt, terwijl het bij klasgenootjes probleemloos lijkt te verlopen. Ook kunnen motivatieproblemen ontstaan waardoor kinderen geen zin meer hebben om het lezen te blijven oefenen, terwijl zij juist extra oefening nodig hebben om een minimaal leesniveau te halen.
Dyslexie problemen gaan verder
Klachten die verband houden met dyslexie zijn:
- Onvoldoende motivatie
Zeker wanneer er nog geen diagnose is gesteld kan een kind allerlei redenen bedenken waarom het lezen en spellen niet lukt. Het vele oefenen zonder veel resultaat kan voor demotivatie zorgen.
- Lichamelijke klachten
Een kind kan klagen over buikpijn of hoofdpijn. De inspanning die een kind op school moet leveren kan zo zwaar zijn dat dit zich uit in lichamelijke klachten. Of een kind probeert hiermee (onbewust) de aandacht van de lees- en spellingproblemen af te leiden.
- Faalangst
De kans bestaat dat een kind faalangst ontwikkelt, de angst om te falen of tekort te schieten, de angst om niet aan bepaalde verwachtingen te kunnen voldoen.
- Onzekerheid
Dyslexie kan maken dat een kind onzeker is over zijn eigen kunnen. Er is zeker geen reden toe, wat kinderen met dyslexie beschikken over veel mooi kwaliteiten. De nadruk ligt echter vaak op zaken waar ze minder goed in zijn. Wat onzekerheid met zich mee kan brengen.
Het is goed je te realiseren dat dyslexie meer is dan een lees probleem. Maar wist je dat het terug te brengen is tot twee kernproblemen.
BewustZijn, Dyslexie
De maatschappij verandert door technologie en digitalisering van een industriële naar een kennis- en netwerksamenleving. Dit vraagt om andere vaardigheden van mensen. Er is een aanzienlijke groei van de vraag naar flexibele vaardigheden om goed samen te kunnen werken in een interdisciplinaire omgeving. De vraag naar mensen met deze vaardigheden is hoog, het aanbod beperkt. Daar ligt de waarde van dyslexie!
De waarde van dyslexie
Wat heeft deze verandering met dyslexie te maken? Uit onderzoek van Ernst en Young blijkt dat de positieve kanten van dyslexie hier uitkomst bieden.
Dyslexie is een genetisch verschil in het leervermogen en informatie verwerking van mensen. Hierdoor hebben dyslectici andere capaciteiten, met als sterke punten creativiteit, probleemoplossend vermogen en communicatieve vaardigheden. Daar staat moeite met spelling, lezen en onthouden van feiten tegenover.
Deze andere manier van denken, maakt dat dyslectische personen een andere kijk hebben op een situatie en met creatieve oplossingen komen.
Het vermogen om zaken te visualiseren, de kracht van logisch redeneren en ondernemerschap kunnen een frisse, vaak vernieuwd perspectief bieden
Onbenut talent
Dyslectische sterke punten sluiten nauw aan bij veranderde behoefte van organisaties en kunnen hier dan ook van grote waarde zijn. Een groter bewustzijn van deze sterke punten, neuro-diverse vermogens en gewenste toekomstige vaardigheden in de maatschappij is nodig. Zowel in het onderwijs als binnen ondernemingen kan dan beter ingespeeld worden op deze kwaliteiten.
Dyslexie wordt echter vaak gezien vanwege zijn uitdagingen in plaats van sterke punten. Er is veel meer bekend over waar iemand met dyslexie moeite mee heeft dan waar hij bovengemiddeld goed in is. In het onderwijs en binnen organisaties, kan er een negatieve perceptie zijn van dyslexie. Met als gevolg dat veel potentieel onbenut blijft.
Een verandering in de perceptie van dyslexie is nodig omdat dit maakt dat kinderen, maar ook volwassene zich kunnen ontplooien. Zorg dat dyslectici de ruimte krijgen om tot volledige ontwikkeling te komen. Want we hebben ze ontzettend hard nodig in de snel veranderde wereld om ons heen.
Hoe geweldig zou het zijn als we allemaal meer naar deze kwaliteiten zouden kijken!
Er is meer aandacht nodig voor de kwaliteiten van dyslexie
Dyslectische denkvaardigheden, de waarde van dyslexie
- Visualiseren
75% van de dyslectici is bovengemiddeld goed in visualiseren. Interactie met ruimte, zintuigen, fysieke ideeën en nieuwe concepten;
- Verbeelden
84% van de dyslectici is bovengemiddeld in verbeelden. Een origineel werkstuk maken of ideeën een nieuwe draai geven;
- Communiceren
71% van de dyslectici is bovengemiddeld goed in communiceren. Duidelijke en boeiende boodschappen maken en overbrengen;
- Redeneren
84% van de dyslectici is bovengemiddeld goed in redeneren. Patronen begrijpen, mogelijkheden evalueren en beslissingen nemen;
- Verbinden
80% van de dyslectici is bovengemiddeld goed in verbinden. Zelf begrijpen; anderen verbinden, inleven en beïnvloeden;
- Verkennen
84% van de dyslectici is bovengemiddeld goed in verkennen, ontdekken. Nieuwsgierig zijn en ideeën onderzoeken op een constante en energieke manier.
