Het gedrag van een kind, zegt niets over wie het kind in werkelijkheid is.
Wel zegt het iets over de manier waarop een kind met prikkels en invloeden van buitenaf om gaat.
Hoe werkt dat precies?
Als een kind bijvoorbeeld (hoog) gevoelig is, dan heeft het een extra grote ‘antenne’ of ‘voelspriet’, waarmee het kind meer kan voelen dan anderen.
Zo kunnen (hoog) gevoelige kinderen sneller geprikkeld raken als ze samen met andere mensen zijn. Of als er dingen om hun heen gebeuren.
Doordat ze meer openstaan, kunnen al deze ‘prikkels’ een kind van binnen ‘raken’ en een bepaalde reactie bij het kind losmaken.
Deze reactie past niet altijd bij ‘wie het kind écht is’. Een kind kan dus door de prikkels anders gaan reageren en zich ook anders gaan gedragen. Anders dan hoe hij of zij zich normaal zou gedragen.
Je bent niet je gedrag
Het is daarom handig om te weten, dat ‘het gedrag van een kind niets zegt over wie hij of zij werkelijk is’.Het gedrag is dus slechts een reactie op iets.
Wanneer een kind vaker geprikkeld is, dan lijkt het voor de mensen in zijn of haar omgeving, dat dit gedrag wel het normale gedrag van het kind is. En dat het kind ‘zo is’.
Er kan dan verwarring bij het kind ontstaan, omdat het geen passende reactie krijgt op wie hij of zij werkelijk is en wat het van binnen voelt.
Want mensen in de omgeving reageren vaak op het gedrag, dat ze ‘aan de buitenkant’ zien of meemaken. Ze begrijpen een kind niet altijd goed en gaan dan zelf ‘raden’ wat er met een kind zou kunnen zijn. Eigenlijk vaak zonder het ‘gewoon’ zelf aan een kind te vragen.
Ook kan een kind hierdoor een onnodig ‘etiket’ opgeplakt krijgen, als het bijvoorbeeld een situatie op school betreft.
Hoe kan jij hier als ouder of begeleider het beste mee omgaan?
Er is altijd een reden, waarom een kind zich op een bepaalde manier gedraagt.
Probeer eens samen met het kind na te gaan, op welk moment en in bijzijn van wie, zijn of haar gedrag verandert. Vaak kan een kind hier zelf ook een ‘gevoel’ bij benoemen, zoals dat iemand of iets fijn voor het kind voelt, of juist niet.
Het gevoel bij kinderen is vaak feilloos en daar mag je als ouder of begeleider echt op vertrouwen. Net als op je eigen gevoel als ouder. Jij ‘kent’ je kind vaak het best en voelt hem of haar het beste aan. Welk ‘etiket’ anderen ook op het kind willen plakken!
Samen kunnen jullie wellicht tot meer waardevolle inzichten komen. Zoals bijvoorbeeld: voelt het kind misschien aan, dat iemand niet oprecht is? Of voelt het kind de energie van iemand, die (herhaaldelijk) niet lekker in zijn vel zit? Of dat de energie van een ruimte vaak niet goed voelt?
Afsluiten voor de energieën van anderen en afsluiten in bepaalde ruimtes kan heel waardevol zijn.
Een kind beter ‘zien’
Maar laten we vooral ook de kinderen beter gaan ‘zien’ en hen hierbij helpen.
En ons verdiepen in het waarom een kind zich op een bepaalde manier gedraagt. En wat hij of zij werkelijk nodig heeft in de begeleiding.
Als iets of iemand niet goed voor een kind voelt, dan zijn er vast andere oplossingen te bedenken. Anders dan het kind te (blijven) vertellen, dat het hier maar ‘gewoon mee om moet leren gaan’.
Enkele voorbeelden kunnen zijn: een andere groepje in de klas, een andere leerkracht of school, niet meer mee naar de verjaardag van iemand die niet goed voelt of niet meer naar een bepaald(e) clubgebouw of ruimte etc. Er zijn genoeg creatieve oplossingen samen met het kind te bedenken.
Want hoe minder prikkels, hoe fijner kinderen in hun vel komen te zitten. En kinderen meer hun ‘echte ik’ kunnen laten zien. Wij kunnen hier zelf de randvoorwaarden voor (helpen) scheppen, is dat niet mooi?
Kinderen zijn spiegelaars. En kunnen door wat zij zeggen en met hun gedrag laten zien, wat zij bij jou zien, aanvoelen en oppikken. Of je nu een ouder bent of een leerkracht, we hebben er allemaal dagelijks mee te maken.
Eigenlijk is dit iets heel moois, want hierdoor wordt jijzelf elke keer bewust gemaakt van wat er bij jou van binnen leeft…
Hoe werkt dit precies
Elk mens straalt energie uit. Dit kan een hele mooie en liefdevolle energie zijn, wat maakt dat je letterlijk ‘straalt’ als de zon. Kinderen zullen dit vaak oppakken als fijn en aanvoelen als geborgenheid. En als jij van binnen rustig bent, dan is een kind dat vaak ook, ook van buiten.
Natuurlijk komt het wel eens voor, dat jij een keer niet lekker in je vel zit of zelfs gedurende een lange periode niet. De energie die je uitstraalt verandert en ook dat voelen kinderen aan. Het kan dan lijken alsof het toeval is, dat net nu jij een slechte dag of periode hebt, een kind ook een slechte bui heeft of zich vervelend en dwars gedraagt.
Ook kan het op toeval of extra pech lijken, dat als jij voor de klas staat en je voelt de werkdruk zwaarder worden, dat ook de kinderen in de klas nog eens een extra uitdaging gaan vormen met onrustige gedrag. Dat is het echter niet, de kinderen voelen de druk van jou aan en worden letterlijk druk van buiten.
Mooi of confronterend?
Het is niet voor niets, dat kinderen spiegelen. Eigenlijk willen zij jou liefdevol vertellen wat zij voelen en zien en wat er in jou leeft. Dit kunnen kinderen niet altijd goed in woorden zeggen en daarom laten ze het letterlijk zien… ze geven het aan je terug in hun gedrag.
Dit gedrag kan niet altijd liefdevol lijken, maar toch doen ze dit met de juiste intentie.
Als je dus als ouder of leerkracht open staat voor dit mooie en gratis stukje zelfreflectie, dan kan je hierdoor enorm groeien in je eigen zelfbewustzijn.
Ook kan het soms vrij pijnlijk of confronterend zijn, als je er bijvoorbeeld achter komt, dat de manier waarop jij zelf kinderen ziet en opvoedt, lijkt op de manier waarop jouw eigen ouders of een oude leerkracht dat deed. En die je zelf als kind ook als onprettig hebt ervaren. En nu doe je het zelf ook!
Door hier bewust van te worden, kan je deze oude manier van denken, opvoeden en kijken achter je gaan laten. Al dan niet met een stukje persoonlijke coaching.
Eigenlijk helpen kinderen ons weer herinneren en opnieuw te kijken, waardoor je innerlijk kan helen op oude stukken.
Een blije begeleider, een blij kind
Zo zie je maar, hoe waardevol kinderen zijn. Ze zijn wel klein aan de buitenkant, maar ze zijn zo groots, wijs en waardevol van binnen.
Het zou mooi zijn als wij deze waarde steeds meer gaan zien en durven te gaan erkennen. Door hun vervolgens ook als ‘gelijkwaardig’ te gaan behandelen.
Ik heb het eerder geschreven, de kinderen leiden ons ook in het leven. Durf je door hen te laten leiden en durf in deze mooie spiegel, dat ‘kind’ heet, te kijken. Een maak hernieuwde keuzes.
Een blije begeleider is een mooie basis voor een blij kind…
Er is een nieuwe generatie kinderen, die een ander gedrag vertoont dan ‘de wereld’ gewend was.
En omdat dit nieuwe gedrag afwijkt van de standaard ‘normen’ en ‘visies’, die ooit voor ‘waar’ zijn aangenomen, wordt er driftig geprobeerd om labels en hokjes te bedenken waar de kinderen in geplaatst kunnen worden.
Want geen labels, geen controle…
Ouders en opvoeders worden steeds bewuster en komen, samen met hun kinderen, steeds vaker klem te zitten tussen ‘de oude wereld van de labels’ en ‘de nieuwe wereld, waarin hooggevoeligheid “normaal” is en geen uitzondering.
Een nieuwe weg vol ontdekking en verwondering
Het ‘oude’ en bekende los laten is niet altijd gemakkelijk. Ook de meeste instanties zijn daar vooralsnog nog op ingericht. Alleen werkt het niet altijd meer… en mogen we dit nu stap voor stap gaan inzien en loslaten. We kunnen op zoek gaan naar een nieuwe weg en een nieuwe manier om onze kinderen te begeleiden.
Een weg die niet vanuit het hoofd wordt bedacht of wetenschappelijk onderbouwd hoeft te worden, maar vanuit het hart wordt gecreëerd. Waarbij gevolg wordt gegeven aan intuïtie, gevoel en ‘weten’.
Want zou er echt een fout zijn gemaakt? Door een generatie kinderen op de aarde te zetten, die zo anders is? En waarvan wij ‘moeten’ proberen ‘dit allemaal onder controle’ te krijgen?
Of zou het juist de bedoeling zijn, om op een andere manier te gaan denken, voelen en leven? En laten deze generatie kinderen ons juist zien, dat er een nieuwe tijd aankomt of er zelfs al is…!
En dat wij deze generatie kinderen nu mogen ontvangen en ervaren, precies zoals ze zijn. En juist van hun mogen leren, hoe een nieuwe weg in te slaan. En wat daarvoor nodig is?
Geen labels en hokjes, een nieuwe manier van begeleiden
We zijn gewend, dat wij voor onze kinderen mogen zorgen. En hun mogen begeleiden in het leven. Niet alleen fysiek, maar ook geestelijk. We leren onze kinderen de huidige normen en waarden. En hoe ‘het hoort’.
Maar wat als dit in deze nieuwe tijd juist andersom is?
En onze kinderen nu zelf aangeven, wat de visies, nomen en waarden van de nieuwe tijd zijn. En wat zij nodig hebben? Ben jij dan als ouder, verzorger of leerkracht bereid om hier (nog meer) naar te luisteren? En ook hiervoor de randvoorwaarden te gaan scheppen?
Het is een nieuwe weg, die we met elkaar mogen gaan ontdekken. En waarvan we gaan zien, dat er geen labels meer voor benodigd zijn. Er is geen fout gemaakt.
Elk kind is uniek en precies goed zoals het is. En er zijn geen uitzonderingen…!
Hartelijke groet,
Barbara Veer
Auteur van het boek ‘Hallo, ik ben Gwen’ en Coach gericht op Hooggevoeligheid & Bewustwording
De originele blog van Barbara over labels en nieuwe hokjes verscheen op het eigen webiste www.halloikbengwen.nl
Elk kind wil wel eens niet naar school. Omdat het ‘even’ geen zin heeft of liever iets anders zou willen doen. Maar dat is niet altijd de ‘werkelijke’ reden, waarom een kind niet naar school toe wilt gaan.
Soms moet een kind ‘gewoon’ even bijtanken, het hoofd leeg maken of even afstand nemen van de indrukken en energieën in de klas. En dat uit zich dan in het ‘niet naar school toe willen gaan’.
Herken jij dit ook bij jouw kind?
Je bent in ieder geval niet de enige! Steeds vaker merken ouders dit op en vragen zich af wat hier precies de reden van zou kunnen zijn.
Waar zou dit aan kunnen liggen?
Dit heeft enerzijds te maken met het feit, dat de leervoorkeuren niet altijd goed overeenkomen met de wijze waarop lesstof wordt aangeboden. Wat maakt dat het kinderen veel energie extra kost om bij te blijven. Hierover heb ik in het artikel Kinderen van NU en de scholen van de toekomst al meer geschreven.
Anderzijds slokt het ‘verplicht’ op school aanwezig ‘moeten’ zijn veel energie van een kind op. De focus ligt een groot deel van de dag op leren en presteren. En daarnaast is er veel interactie met andere kinderen, leerkrachten en ouders. Dus ook met de energieën van anderen.
Kinderen van de huidige generatie, de zogenaamde Nieuwetijdskinderen, staan meer open en voelen zoveel meer. En kunnen allerlei energieën aanvoelen en zelfs ook overnemen. Zij kunnen hierdoor overprikkeld raken en zich anders gaan gedragen.
Het gedrag dat kinderen vervolgens kunnen gaan inzetten, kan lijken alsof ze dwars zijn of driftbuien hebben. Of zich zodanig terugtrekken en minder eetlust hebben, dat je zou kunnen denken dat ze lichamelijk ziek zijn.
Toch is het vaak hun innerlijk kind, dat ‘gewoon’ aangeeft ‘dit even niet te willen’.
Hoe kunnen we hier als ouders mee omgaan?
Kinderen kunnen zelf heel goed aangeven, wanneer hun energie op is, hun hoofd vol zit of ze zich even moeten ontdoen van alle indrukken en energieën van anderen.
In mijn beleving is het goed om kinderen gewoon dan te vertrouwen en hun even de ruimte te geven. Als een kind voelt en ziet, dat je dat doet, dan groeit het zelfvertrouwen, dat het in staat is om naar zichzelf te luisteren. En dan kan je samen bespreken, wanneer het wel weer klaar is om naar school te gaan en wat het daarvoor nodig heeft.
Scholen en leerkrachten proberen steeds vaker hun best te doen om ouders en kinderen hierin tegemoet te komen en valt er vaak wel over te praten. En soms helaas ook niet.
Jij als ouder of verzorger blijft de spil tussen kind en school. En zal dit in goede banen mogen gaan leiden. Maar blijf vooral het kind zien en zelf ook voelen wat het juiste besluit op elk moment is. In plaats van in je hoofd te gaan zitten en te denken: ‘wat zou de school of die en die hiervan vinden?’
Steeds vaker gaan ouders en verzorgers op zoek naar een school, die beter aansluit bij de behoeftes van onze kinderen. We kiezen liever voor een school die ietsje verder weg is, dan de dichtbij zijnde school om de hoek, wat zo veel makkelijker is.
Makkelijker is niet altijd beter en dat beginnen we steeds meer te beseffen.
Maar hoe vinden we eigenlijk de ‘juiste’ school?
Om te beginnen komen steeds meer scholen stap voor stap tot het besef, dat ze zich verder moeten gaan ontwikkelen. En daarmee bedoel ik niet het ontwikkelen naar nóg grotere en betere prestaties, zoals de laatste decennia werd gedacht. En waarop onze huidige maatschappij nog steeds gebaseerd is. Nee, er wordt een hele andere ontwikkeling ‘gevraagd’, namelijk een ontwikkeling die zorg draagt voor een betere aansluiting op de belevingswereld en de leervoorkeuren van de kinderen van nu.
Wat is het verschil tussen de huidige situatie en de gewenste ontwikkeling?
Er is bijvoorbeeld een interessante relatie tussen de werking van de twee verschillende hersenhelften, de linker- en de rechterhersenhelft, en de leervoorkeuren van de huidige generatie kinderen.
Er zijn bijvoorbeeld kinderen, die de voorkeur hebben om de linkerhersenhelft vaker te gebruiken. Deze hersenhelft is meer rationeel georiënteerd. Hiermee wordt gedacht, gerekend, gepland etc.
Daarnaast zijn er kinderen, die er meer de voorkeur aan geven om de rechterhersenhelft te gebruiken. Deze wordt met name gebruikt bij creatieve processen, de intuïtie, de fantasiewereld en bij visualisaties.
Met name hoog gevoelige kinderen (en eigenlijk de meeste kinderen van de huidige generatie, die in verschillende mate hoog gevoelig zijn) hebben vaker de voorkeur om hun rechterhersenhelft te gebruiken.
Terwijl het onderwijs nog voornamelijk zo ingericht is, dat het de linkerhersenhelft aanspreekt. Een heel groot deel van de schoolmethodes, de lesstof en de testen en toetsen zijn hierop gericht.
Verschil tussen vraag en aanbod op school
Alleen al deze constatering maakt het wellicht duidelijker, dat er vaak een verschil is tussen aanbod en vraag. En dat slechte prestaties op school niet altijd betekenen, dat een kind onvoldoende intelligentie heeft. Het zou evengoed aan de manier waarop de lesstof wordt aangeboden kunnen liggen!
Als ouders en verzorgers los je dit niet een, twee, drie op. Wel is dit inzicht handig bij het maken van een schoolkeuze en om de scholen bij deze ontwikkeling te kunnen helpen.
Er zijn namelijk heel veel verschillende scholen, ieder met zijn eigen visies en overtuigingen. Bijvoorbeeld scholen die al dan niet gebaseerd zijn op een geloof en/of op ‘conservatieve’ normen en waarden. Daarnaast zijn er ook bijvoorbeeld de ‘vrije scholen’ en het ‘Daltononderwijs’. Dit zijn enkele voorbeelden van scholen, die zich vanuit hun visie al meer oriënteren op bijvoorbeeld de verschillende leervoorkeuren van kinderen en rekening houden met hun belevingswereld. Ook gaan ze uit van het vermogen van kinderen om eigen keuzes te maken hetgeen het zelfvertrouwen en de eigenwaarde bevordert.
En dan is er nog een hele nieuwe ontwikkeling in het schoolaanbod, de zogenaamde IBBO scholen. Dit staat voor ‘Ik Ben Bewust Onderwijs’. Deze scholen zijn o.a. speciaal opgericht voor de (in meer of mindere mate) hoog gevoelige kinderen en kinderen van onze huidige generatie. Meer informatie over deze scholen en locaties is te vinden via de website ibbo
Deze scholen zijn in opmars en dit soort ‘passend’ onderwijs gaat zich, naar mijn beleving, echt steeds verder uitbreiden.
Ken de leervoorkeuren en belevingswereld van kinderen
Het is dus handig, dat je als ouders en verzorgers de leervoorkeuren en de belevingswereld van je eigen kinderen probeert in te gaan schatten. En ook, dat je goed inzicht hebt, in het verschillende aanbod van scholen. Zo kan je nog gerichter vragen stellen op zoek naar de ‘juiste’ school.
Stel de juiste vragen op school
Op zoek naar de ‘juiste’ school zou ook kunnen betekenen, dat je tussentijds van school gaat veranderen. Als je bijvoorbeeld bemerkt, dat een kind niet tot zijn recht komt, niet goed mee kan komen en veel energie verliest op school en gesprekken met de huidige school op niets uitlopen.
Enkele vragen die je bijvoorbeeld zou kunnen stellen: wat voor aanbod heeft een school voor kinderen met verschillende leervoorkeuren? Heeft het personeel het vermogen om kinderen ook echt te ‘zien’ en in te schatten wat zij nodig hebben? (En zo ja, waar blijkt dat uit? Vraag om voorbeelden). Zijn er bijvoorbeeld stilteruimtes binnen de school, waar een kind zich even rustig terug kan trekken, al dan niet met schoolwerk? Zijn er voldoende creatieve uitdagingen? Is er een beleid voor ‘pesten’? etc.
Ook al lopen wij als ouders en verzorgers nog tegen beperkingen aan en door het stellen van goede vragen kan je niet alleen zelf een bewuste keuze maken. maar ook een school helpen bewuster te worden van het soort aanbod waar steeds meer kinderen, ouders en verzorgers naar op zoek zijn.
Zo helpen we allereerst onze kinderen en helpen we zo ook indirect mee aan de ontwikkelingen in het onderwijs.
Het (weer) op zoek gaan naar een passende school past in het verlengde van wat ik in het eerdere artikel ‘Hoog gevoelig zijn is geen uitzondering, maar een geschenk’ heb geschreven. Namelijk dat wij kinderen, naast het versterken van binnenuit, ook kunnen helpen met de randvoorwaarden waarbinnen ze kunnen functioneren.
Concluderend, hebben we dus wel degelijk invloed. En via de (hernieuwde) schoolkeuze en door het stellen van vragen kunnen we onze kinderen een fijne en passende schooltijd bieden én scholen helpen met het bewustwordingsproces.
